E-recepta znacznie ułatwiła dostęp do leków, ale czy to rozwiązanie jest równie bezpieczne w odniesieniu do dzieci? Na co powinni zwrócić uwagę rodzice, którzy zamawiają leki dla dzieci przez Internet? Podpowiadamy w artykule.

E-recepta – jak działa?

E-recepty są wystawiane zarówno po wizytach, które miały miejsce stacjonarnie w gabinecie lekarskim, jak i tych realizowanych zdalnie, na przykład w formie online. Dzięki temu rozwiązaniu pacjenci zyskali o wiele szybszy dostęp do leków, bez konieczności noszenia ze sobą czy też przechowywania recepty w wersji papierowej.

W Polsce pacjent może otrzymać e-receptę w postaci: SMS-a z 4-cyfrowym kodem oraz wiadomości e-mail z załączonym plikiem PDF [1, 2]. Dodatkowo otrzymuje on powiadomienie/kod w aplikacjach mojeIKP i mObywatel, a także adnotację w odpowiedniej zakładce na Internetowym Koncie Pacjenta [1, 2].

Jeśli wizyta odbyła się w postaci stacjonarnej, w gabinecie lekarza, to na prośbę pacjenta, poza e-receptą, jest także wydawany wydruk informacyjny. Zgodnie z art. 96b ustawy Prawo Farmaceutyczne z dnia 6 września 2001 r. dokument zawiera informacje, takie jak [3]:

• 44-cyfrowy numer oraz 4-cyfrowy numer, oba generowane automatycznie przez system;

• identyfikator recepty;

• datę wystawienia e-recepty;

• termin  realizacji e-recepty; 

• imię i nazwisko pacjenta;

• imię i nazwisko osoby wystawiającej receptę, a także numer prawa wykonywania zawodu;

• numer telefonu do bezpośredniego kontaktu z osobą wystawiającą receptę;

• informacje na temat przepisanego produktu leczniczego (postać, dawka, ilość i sposób dawkowania);

• wskazany termin kontroli lekarskiej.

E-recepta dla dzieci – czy to dobre rozwiązanie?

E-recepta pozwala na szybkie uzyskanie recepty na leki, co jest szczególnie przydatne w sytuacji, gdy dziecko potrzebuje szybkiej pomocy medycznej, a rodzic nie ma czasu na tradycyjną wizytę u lekarza. Rozwiązanie to sprawdza się, gdy u dziecka wystąpiły bardzo łagodne objawy, na przykład lekki ból gardła z powodu przeziębienia. Wtedy rodzic może skorzystać z konsultacji online, bez konieczności czekania w długich kolejkach czy w ogóle wychodzenia z domu.

E-recepta eliminuje konieczność posiadania papierowego dokumentu, który łatwo można zgubić. Aby wykupić leki w aptece, wystarczy otworzyć cyfrowy dokument na urządzeniu mobilnym i podać farmaceucie kod recepty oraz numer PESEL dziecka. W dobie pandemii COVID-19 bardzo istotnym argumentem przemawiającym za e-receptą było również zminimalizowanie ryzyka zakażenia w czasie osobistej wizyty w gabinecie lekarza.

Przed skorzystaniem z e-recepty, warto jednak mieć na uwadze nie tylko zalety tego rozwiązania, ale także wady. Należy do nich przede wszystkim brak pełnej możliwości oceny stanu zdrowia dziecka, co może prowadzić do błędnej diagnozy lub niewłaściwego doboru leków. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości związanych ze stanem zdrowia dziecka najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest zawsze standardowa wizyta u lekarza pediatry.

Jakie leki są najczęściej przepisywane dzieciom przez e-receptę?

E-recepta dla dziecka może być dobrym rozwiązaniem, gdy maluch potrzebuje doraźnie leków:

• o działaniu probiotycznym;

• przeciwbólowych;

• przeciwbiegunkowych;

• przeciwgorączkowych;

• przeciwhistaminowych (w przypadku łagodnej alergii sezonowej);

• przeciwkaszlowych, np. w formie syropu (jeśli nie stwierdzono innych niepokojących objawów).

Podczas konsultacji zdalnej lekarz zawsze pyta o wiek dziecka, stwierdzone alergie oraz masę ciała – od tego może zależeć nie tylko dawkowanie, ale także możliwość zastosowania danej substancji czynnej. Przykładowo, Ibuprofen, popularny lek zalecany w przypadku bólu, gorączki i stanów zapalnych, może być stosowany u dzieci dopiero w wieku powyżej 3. miesiąca życia [4]. Tymczasem tetracykliny (antybiotyku do stosowania doustnego w leczeniu zakażeń bakteryjnych) nie należy stosować u dzieci w wieku poniżej 12 lat [5]. Niektóre leki, jak na przykład olanzapina, nie są w ogóle wskazane do stosowania w leczeniu dzieci i młodzieży, ponieważ mogą być szkodliwe i/lub powodować poważne działania niepożądane [6, 7].

Z E-recepty warto skorzystać także wtedy, gdy dziecko ma stwierdzoną chorobę przewlekłą i musi przyjmować pewne określone leki na stałe. Dzięki temu rozwiązaniu można szybko uzyskać receptę na przykład na leki astmatyczne lub przeciwcukrzycowe. Pozostałe leki powinny być przepisywane wyłącznie po konsultacji z pediatrą, w jego gabinecie.

Gdzie sprawdzić, jak długo jest ważna e-recepta dla dziecka?

Na koniec jeszcze kilka słów o realizacji recepty z lekami dla dziecka. E-recepta dla dziecka lub osoby dorosłej jest zwykle ważna przez 30 dni. W niektórych przypadkach rodzic ma jednak znacznie mniej lub więcej czasu na wykupienie leków.

Dotyczy to sytuacji, gdy [1]:

• dziecko potrzebuje antybiotyków – wtedy recepta jest ważna jedynie przez 7 dni;

• lekarz przepisał dziecku te same, stale przyjmowane leki, ze względu na stwierdzoną chorobę przewlekłą – wtedy może zostać wypisana roczna e-recepta;

• lekarz przepisał dziecku preparaty immunologiczne (produkty lecznicze mające na celu obniżenie odpowiedzi odpornościowej organizmu, stosowane np. w leczeniu alergii lub chorobach autoimmunologicznych) – na wykupienie tego typu leków rodzic ma nawet 120 dni.

W przypadku, gdy termin ważności e-recepty minął, nie można wykupić przepisanego leku. Rodzic musi wtedy ponownie umówić się z dzieckiem na wizytę u lekarza [1].

Źródła:

1. Pacjent. (n.d.). E-recepta. [online] Available at: https://pacjent.gov.pl/internetowe-konto-pacjenta/erecepta [Dostęp: 06.11.2024 r.]

2. Pacjent. (2022). Krok 4. Co robić z e-receptą. [online] Available at: https://pacjent.gov.pl/krok-4-co-robic-z-e-recepta [Dostęp: 06.11.2024 r.]

3. Ustawa z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne. Dz.U.2024.0.686

4. Medycyna Praktyczna – Baza leków. (2024). Babyfen zawiesina doustna – działanie, dawkowanie, cena, refundacja [online] Available at: https://www.mp.pl/pacjent/leki/lek/94048 [Dostęp: 06.11.2024 r.]

5. Medycyna Praktyczna – Baza leków. (2024). Tetracyclinum TZF tabletki powlekane – działanie, dawkowanie, cena, refundacja [online] Available at: https://www.mp.pl/pacjent/leki/lek/45268 [Dostęp: 06.11.2024 r.]

6. Arnold, M.J. (2021). Key Potentially Inappropriate Drugs in Pediatrics: The KIDs List. American Family Physician 103 (10): 633–636.

7. Meyers, R.S., Thackray, J., Matson, K.L., McPherson, C., Lubsch, L., Hellinga, R.C., Hoff, D.S. (2020). Key Potentially Inappropriate Drugs in Pediatrics: The KIDs List. The Journal of Pediatric Pharmacology and Therapeutics : JPPT 25(3): 175–191.

Artykuł sponsorowany